«Εικαστικές Τέχνες και Αντίσταση» ΕΚΘΕΣΗ / ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ-ΚΑΤΟΧΗ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ-ΕΜΦΥΛΙΟΣ-ΤΟΠΟΙ ΕΞΟΡΙΑΣ ΩΣ ΤΟ 1967 /

 «Εικαστικές Τέχνες και Αντίσταση»

ΕΚΘΕΣΗ / ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ-ΚΑΤΟΧΗ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ-ΕΜΦΥΛΙΟΣ-ΤΟΠΟΙ ΕΞΟΡΙΑΣ ΩΣ ΤΟ 1967 /

 Διάρκεια: 29 Οκτώβρη – 30 Νοέμβρη 2014

Ώρες λειτουργίας  Τρίτη  – Σάββατο:  10.00 –20.00, Κυριακή:  10.00 – 14.00

Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων, (Πάρκο Ελευθερίας Μετρό Μέγαρο Μουσικής)

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ-ΚΑΤΟΧΗ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ-ΕΜΦΥΛΙΟΣ-ΤΟΠΟΙ ΕΞΟΡΙΑΣ ΩΣ ΤΟ 1967

/ Έκθεση

Α. Τάσσος,,Αλέξαδρος Κορογιαννάκης, Αλέξανδρος Αλεξανδράκης, Άννα Κινδύνη,Αντώνης Γκλίνος, Αντώνης Κανάς, Ασαντούρ Μπαχαριάν, Βάλιας Σεμερτζίδης, Βάσω Κατράκη, Βασίλης Βλασίδης, Γιάννης Στεφανίδης, Γιώργης Δήμου, Γιώργος Βακιρτζής , Γιώργος Βελισσαρίδης, Γιώργος Γούλας, Γιώργος Μανουσάκης , Γιώργος Σικελιώτης, Δημητρης Μεγαλίδης, Δημήτρης Παπαγεωργίου, Δημήτρης Τηνιακός, Ελένη Περάκη – Θεοχάρη, Εμμανουήλ Ζέππος, Ευθύμιος Παπαδημητρίου, Ζιζή Μακρή, Θωμάς Μώλος, Ιωάννης Σπηλιόπουλος, Καπράλος Χρήστος, Κατσικογιάννης Δημήτρης, Κούλα,Μπεκιάρη, Κώστας Μαλάμος, Λορέτζος Καρπαθάκης, Λουκία Μαγγιώρου, Μάριος Βατζιάς, Μέμος Μακρής, Μπαλάφας Κώστας, Νικολινάκος Μιχάλης, Νομικός Ανδρέας, Οικονομίδης Δημήτρης, Ορέστης Κανέλλης, Πλακωτάρης Κώστας, Σελέστ Πολυχρονιάδη, Ευγένειος Σπαθάρης, Σπύρος Βασιλείου, Σπύρος Μελετζής, Τάκης Καλμούχος, Τάκης Μάρθας, Τηλέμαχος Κάνθος, Φώτης Μαστιχιάδης, Χρίστος Δαγκλής  και Ανώνυμοι καλλιτέχνες.

Ο στόχος του  ΕΕΤΕ δεν είναι να υποκαταστήσει τους Ιστορικούς Τέχνης. Για αυτό και δεν θα βρει κανείς σε αυτή τη διοργάνωση αυτά που αναζητά σε μια ιστορική έκθεση.   Μέριμνα του ΕΕΤΕ είναι το πώς, όλος  αυτός ο πλούτος, τα έργα  και οι μαρτυρίες για τη σχέση των εικαστικών καλλιτεχνών με τους αγώνες του λαού,  θα καταγραφεί θα είναι προσεγγίσιμος από το πλατύ κοινό.  Για το λόγο αυτό ονομάσθηκε αυτή η παρουσίαση «εργαστήριο», με στόχο  να  συγκεντρωθεί και να  καταγραφεί αρχειακό – ιστορικό υλικό, με την δημιουργία παράλληλα ηλεκτρονικού αρχείου, με την συμβολή Μουσείων, σωματείων, εικαστικών εν ζωή και απογόνων  καλλιτεχνών, καθώς και εν γένει με τη σχετική βιβλιογραφία που καταγράφει την Εικαστική και κοινωνική δράση των Ελλήνων Καλλιτεχνών κατά την Ιστορική αυτή περίοδο.. Το ΕΕΤΕ έχει ήδη ξεκινήσει την καταγραφή οπτικοακουστικού υλικού  και έχει απευθυνθεί σε «πηγές».   Στο κάλεσμα του ΕΕΤΕ ανταποκρίθηκαν και παραχώρησαν έργα για την έκθεση: Η Εθνική Πινακοθήκη, το Μουσείο Μπενάκη, το ΚΚΕ, η Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών Τάσσος Α., η Δημοτική Πινακοθήκη Αθήνας,  η ΑlfaBank, Το Σπαθάρειο Μουσείο, η Πινακοθήκη Χαρακτικής Ζίτσας, η Πινακοθήκη Ιωαννίνων, η Πινακοθήκη Χρήστου και Σοφίας Μοσχανδρέου στο Μεσολόγγι, οι συλλέκτες Γιάννης Παπακωνσταντίνου, Ιορδάνης Χριστοδούλου, καθώς και συγγενείς καλλιτεχνών. Δυστυχώς πολλοί συγγενείς δεν βρέθηκαν, ή κάποιοι δεν ανταποκρίθηκαν, γι αυτό και σίγουρα υπάρχουν πολύ σημαντικές ελλείψεις στην έκθεση αυτή. Είναι όμως ένα ξεκίνημα,  μια «εισαγωγή».

 Η σχέση των εικαστικών Τεχνών με την Αντίσταση, τον αγώνα του λαού για μιαν άλλη Ελλάδα, με τις διώξεις και τις εξορίες, τον Εμφύλιο  και τα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια, είναι παρακαταθήκες για τη σύγχρονη Ελληνική Τέχνη. Μέσα στις πολιτιστικές πολιτικές που ακολουθήθηκαν και ακολουθούνται από τη λήξη του Εμφυλίου και μετά, από την ΕΕ και τις Κυβερνήσεις, αποσιωπούνται δημιουργοί και έργα σημαντικά.

 Η Αντίσταση και οι αγώνες ήταν τροφοδότης της τέχνης.  Τα χρόνια εκείνα, πολλοί εικαστικοί καλλιτέχνες, ιδιαίτερα οι νέοι εντάχθηκαν στις γραμμές της. Οι ανώνυμοι και επώνυμοι καλλιτέχνες, ο καθένας με τον τρόπο του, στον τόπο που ζούσε, με στερήσεις και κινδύνους, στήριξε την αντιστασιακή δράση του Ελληνικού λαού, χρησιμοποιώντας κάθε μορφή τέχνης.  Άλλωστε στις 24 Σεπτεμβρίου 1944, σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη και σημαντική στην νεότερη Ιστορία της Ελλάδας, ιδρύεται το «Καλλιτεχνικό Επαγγελματικό Επιμελητήριο», το  σημερινό Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, από εξέχουσες προσωπικότητες στο χώρο της Εικαστικής Δημιουργίας από πρωτοπόρους εικαστικούς καλλιτέχνες που μετείχαν ενεργά στην Αντίσταση

 Στο χώρο θα λειτουργεί ηλεκτρονικό αρχείο, μια «βάση δεδομένων» η οποία θα παρέχει πληροφορίες και υλικό και στην οποία θα μπορούν να συμπληρώνονται και νέα στοιχεία συνεχώς. Στη βάση δεδομένων έχουν ήδη καταγραφεί 8.5οο εικαστικά έργα καθώς και και οπτικοακουστικό υλικό, συνεντεύξεις και αφηγήσεις παλιών αγωνιστών.

Γ. Μανουσάκης, Διαδήλωση 25^ης Μαρτίου 1943

 Προσπάθεια του ΕΕΤΕ σήμερα με την διοργάνωση αυτή είναι να καταγραφούν και να γνωρίσει το ευρύ κοινό τους Εικαστικούς Καλλιτέχνες που στρατεύθηκαν με το έργο ή τις περισσότερες φορές με την ίδια τη ζωή τους, ανεξάρτητα αν το έργο τους διασώθηκε ή όχι... Στην έκθεση θα δει κανείς έργα της περιόδου 1936 – 1949, έργα από φυλακές και εξορίες ως το 1967, αλλά και έργα που έγιναν μεταγενέστερα   από καλλιτέχνες που πήραν μέρος οι ίδιοι στην Αντίσταση. Ακόμα θα βρει στη «βάση δεδομένων», καλλιτέχνες που ενώ καταγράφονται από μαρτυρίες για τη δράση τους ή για συλλογικά έργα ως «καλλιτέχνες της Αντίστασης» δεν άφησαν ατομικό έργο σχετικό με εκείνη την περίοδο στην οποία αναφερόμαστε.

Παράλληλα στο χώρο της έκθεσης θα προβάλλονται σχετικές με το θέμα  ταινίες και ντοκυμαντέρ.

 Η έκθεση είναι  είναι αφορμή να ανοίξει συζήτηση για τον κοινωνικό ρόλο του καλλιτέχνη και την κοινωνική λειτουργία ης τέχνης, να βγουν συμπεράσματα και να ανοίξουν δρόμοι για το σήμερα.

Λουκία Μαγγιώρου

Χαίρε ώ Χαίρε Λευτεριά, Από το λεύκωμα «Για τη Χιλιάκριβη τη Λευτεριά»

Εκδοτικός οργανισμός «Ο Ρήγας», Αθήνα 1945