7/2/09

Οταν κάποιοι "επαγγελματίες" γραφικών τεχνών χρησιμοποιούν άνευ αδείας χρήσης 42 φωτογραφίες

Η υπόθεση Πασχούδη (Όπως το περιγράφει ο ίδιος σε επιστολή του)
(ανασημοσίευση απο το Το Photobusiness Weekly με την αδεια του συγγραφέως και συνάδελφου φωτογράφου)

Θεσσαλονίκη, 29 Ιανουαρίου 2009
Όπως σας έχω ήδη ενημερώσει στις 26 Ιανουαρίου εκδικάστηκε ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης (α’ βαθμού) η μήνυσή μου κατά του νομίμου εκπροσώπου της HELEXPO ΑΕ και των λοιπών υπευθύνων (οκτώ εκπροσώπων των εταιριών Συμβούλων που είχαν αναλάβει την παραγωγή και την γραφιστική επεξεργασία του φακέλου και του γραφίστα).
Η υπόθεση αφορούσε στην άνευ αδείας μου, χρήση 42 εικόνων μου (τυπωμένες 80 φορές μετά από γραφιστική επεξεργασία, αναστροφή, αποχρωματισμό, κομμένες κλπ) στο επίσημο φάκελο υποψηφιότητας της Θεσσαλονίκης για την ανάληψη της ΕΧΡΟ 2008.
Σημειώνω, ότι στον φάκελο υπήρχαν περίπου 2.000 φωτογραφίες διαφόρων συναδέλφων (χωρίς κανένας να είναι ενήμερος για το γεγονός), ενώ στα credits αναφερόμασταν (και πάλι χωρίς να το γνωρίζουμε) μαζί με τρεις διεθνείς τράπεζες εικόνων.
Από το πρώτο κιόλας λεπτό της ακροαματικής διαδικασίας αναγνωρίστηκε από τους κατηγορουμένους η πατρότητα των εικόνων μου.
Επίσης, άμεσα προέκυψε ότι δεν υπήρχε και οποιοδήποτε έγγραφό μου που να επιτρέπει την χρήση των εικόνων μου για τον συγκεκριμένο σκοπό, ούτε προς τους κατηγορούμενους
αλλά ούτε και προς οποιονδήποτε τρίτο. Σημειώνω, ότι κανείς δεν επικαλέστηκε καν
την ύπαρξη τέτοιου είδους , εγγράφου.
Μέχρι το σημείο αυτό, θεωρούσα αυτονόητο ότι δεν υπήρχε κανένα ενδεχόμενο απαλλαγής των κατηγορουμένων, καθώς πληρούνταν οι δύο βασικές «προϋποθέσεις» της άνευ αδείας και μάλιστα μετά από επεξεργασία, χρήσης.
Ο 10ος μάλιστα κατηγορούμενος (γραφίστας), όπως και ο μάρτυρας υπεράσπισής του, κατέθεσαν ότι ο γραφίστας, λόγω προηγούμενης συνεργασίας μας (τον Ιούνιο του 2003, είχε αναλάβει την γραφιστική επεξεργασία και εκτύπωση εντύπου της Αναπτυξιακής Εταιρίας Νομού Θεσσαλονίκης στο οποίο περιλαμβανόταν 35 φωτογραφίες μου) είχε κρατήσει για το προσωπικό του portfolio ψηφιακά αντίγραφα των δικών μου slides που περιήλθαν στην κατοχή για τη συγκεκριμένη εργασία.
Αυτά τα ψηφιακά αρχεία, τα οποία διατηρούσε παρανόμως τα χρησιμοποίησε και στην περίπτωση της σύνταξης του φακέλου υποψηφιότητας της Θεσσαλονίκης για την EXPO 2008, χωρίς όχι μόνο να ζητήσει την άδειά μου, αλλά χωρίς καν να με ενημερώσει, επεξεργαζόμενος μάλιστα αυτά και τυπώνοντάς τα μισά, αχνά, ανεστραμμένα, σε άλλους χρωματικούς τόνους, με προσθήκη γραφημάτων, γραμμάτων και αριθμών.
Πέραν των ανωτέρω στοιχείων προσκόμισα στο δικαστήριο (και δεν αμφισβητήθηκε από την πλευρά του τέως Διευθύνοντος Συμβούλου της HELEXPO ), σύμβαση μεταξύ της HELEXPO και του φωτογράφου Ίνγκο Ντουνεμπιέρ από την οποία προέκυπτε ότι η HELEXPO του κατέβαλε το ποσό των 30.000 ευρώ.
Σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο το ποσό αυτό αφορούσε σε ανάληψη φωτογραφικού έργου, ωστόσο υπήρχε γραπτή - ρητή αναφορά ότι θα έπρεπε να παραιτηθεί των αξιώσεων που είχε ήδη εγείρει με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων (η οποία επίσης προσκομίσθηκε στο Δικαστήριο) λόγω της παράνομης χρήσης 11 εικόνων του στο ίδιο ακριβώς έντυπο. Ήταν, δηλαδή, πασιφανές ότι επρόκειτο για αποζημίωση!
Όσον δε αφορούσε στους εκπροσώπους των εταιριών συμβούλων, υπήρχε στην δικογραφία
η σχετική σύμβασή τους βάση της οποίας είχαν αναλάβει (μεταξύ άλλων) και την γραφιστική
επεξεργασία και προετοιμασία του υλικού. Μετά από δύο ημέρες διαδικασίας (Τετάρτη 21 Ιανουαρίου και μετά από διακοπή 26 Ιανουαρίου) η Εισαγγελέας της έδρας πρότεινε την ενοχή μόνον του 10ου κατηγορουμένου (γραφίστα) με το σκεπτικό ότι οι υπόλοιποι δεν είχαν καμία απολύτως ανάμειξη στην επιλογή και τοποθέτηση των εικόνων στο έντυπο.
Σα να λέμε δηλαδή, ότι η τοποθέτηση 2.000 εικόνων στο επίσημο έγγραφο του ελληνικού κράτους για την υποψηφιότητα της Θεσσαλονίκης για την ανάληψη της EXPO 2008, ήτοι ενός εγγράφου που υπεβλήθη από τον ίδιο τον κ. Πρωθυπουργό στο Παγκόσμιο Γραφείο Εκθέσεων (Β.Ι.Ε) ήταν επιλογή του Θεσσαλονικιού γραφίστα και όλοι οι υπόλοιποι, δεν γνώριζαν και δεν είχαν καμία απολύτως αρμοδιότητα να ρωτήσουν εάν υπήρχε η σχετική άδεια!
Σχετικά με την Πρόταση της κ. Εισαγγελέως, συνταχθήκαμε με το σκέλος που αφορούσε
στην καταδίκη του γραφίστα, καθώς όπως αναπτύχθηκε και από τι πληρεξούσιο της Πολιτικής αγωγής, είχε αποδειχθεί (ομολογηθεί) ότι διατηρούσε ψηφιακά αντίγραφα των εικόνων μου στο αρχείο του και τα χρησιμοποίησε χωρίς την άδεια μου.
Πέραν δε αυτού επισημάνθηκε ότι τουλάχιστον δύο άτομα (εγώ κι ένας ακόμη μάρτυρας) καταθέσαμε ενώπιον του δικαστηρίου, ότι μικρό διάστημα πριν μάθω για το συγκεκριμένο συμβάν είχα επισκεφθεί τον γραφίστα διαμαρτυρόμενος, διότι είχα διαπιστώσει ότι είχε χρησιμοποιήσει παρανόμως τέσσερις εικόνες μου στο προεκλογικό φυλλάδιο του κ. Ανδρέα Κουράκη.
Μετά από τις διαμαρτυρίες μου αναγκάστηκε να με πληρώσει και του επέστησα την προσοχή ώστε αυτό να μην επαναληφθεί. Βλέποντας δε ότι στο γραφείο του είχε έντυπα της EXPO 2008, τον ρώτησα εάν συμμετείχε στην υπόθεση της υποψηφιότητας της Θεσσαλονίκης και του πρότεινα εάν θέλει να συνεργαστούμε καθώς είχα πολύ μεγάλο και σπάνιο αρχείο εικόνων, σχετικό με το θέμα της Έκθεσης (TERRA MATTER- ΜΗΤΕΡΑ ΓΗ).
Στην πρότασή μου αυτή, ο γραφίστας (που μέχρι τότε εγώ δεν γνώριζα ότι είχε χρησιμοποιήσει εικόνες μου, αλλά ο ίδιος το γνώριζε πολύ καλά) μου απάντησε αρνητικά!
Ήταν, λοιπόν, ξεκάθαρος ο δόλος του.
Διαφωνήσαμε, ωστόσο, με το σκέλος της πρότασης που αφορούσε στους υπόλοιπους κατηγορουμένους. Ειδικότερα υποστηρίξαμε ότι δεν είναι δυνατόν να μην καταλογίζονται ευθύνες στον εκπρόσωπο της HELEXPO , δηλαδή του φορέα που ετοίμασε τον σχετικό φάκελο, την στιγμή μάλιστα που αποδεικνυόταν ότι υπήρχε ομολογία της ευθύνης της (με το συμφωνητικό που είχε συντάξει με τον Ίνγκο Ντουνεμπιερ) αλλά και στις εταιρίες συμβούλων που είχαν αναλάβει την γραφιστική επεξεργασία του φακέλου.
Δυστυχώς, η έκπληξη από την Πρόταση της κ. Εισαγγελέως, ακολουθήθηκε από μία δεύτερη έκπληξη, ακόμη πιο οδυνηρή.
Το Δικαστήριο έκρινε αθώους όλους τους κατηγορούμενους, δεχόμενο ότι τόσο ο εκπρόσωπος της HELEXPO όσο και οι εκπρόσωποι των εταιρειών που είχαν
αναλάβει την γραφιστική επεξεργασία (σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) του
φακέλου, δεν είχαν καμία αρμοδιότητα σχετικά με το εάν και ποιες φωτογραφίες
θα περιλαμβάνονταν στον φάκελο (!), ενώ για τον γραφίστα απεφάνθη ότι δεν
αποδείχθηκε ο δόλος του (!), ούτε καν με την μορφή του ενδεχόμενου δόλου (!) δηλαδή, της σκέψης του κατηγορουμένου ότι από την συμπεριφορά του μπορεί να θίγονται δικαιώματα άλλου. Για το δε θέμα της επεξεργασίας και μετατροπής των έργων μου, δεν δόθηκε καμία απολύτως απάντηση.
Η απάντηση αυτή άμεσα θίγει εμένα, που μετά από 5 ολόκληρα χρόνια αναμονής προκειμένου να δικαιωθώ από τα ελληνικά δικαστήρια είχα αυτή την αντιμετώπιση.
Θίγει, όμως και όλους τους συναδέλφους, καθώς σε κάθε περίπτωση που θα αντιμετωπίζουν αντίστοιχες προσβολές του έργου τους, οι επιτήδειοι θα καλύπτονται πίσω από μία απόφαση ενός τόσο μεγάλου δικαστηρίου όπως το Τριμελές Εφετείο, το σκεπτικό του οποίου ουσιαστικά αναιρεί τον ίδιο τον Ν. 2121/1993.
Σύμφωνα με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας δεν έχω δικαίωμα ασκήσεως εφέσεως. Μόνο ο Εισαγγελέας Εφετών έχει αυτό το δικαίωμα κι εγώ το μόνο που μπορώ να κάνω, είναι να υποβάλλω αίτηση για να ασκηθεί από αυτόν η έφεση. Οι ελπίδες είναι λίγες, ενώ πολύ φοβάμαι ότι όταν θα καθαρογραφεί η απόφαση (περίπου σε ένα μήνα) στα πρακτικά δεν θα περιληφθούν πολλά από αυτά που κατατέθηκαν κατά την ακροαματική διαδικασία και ειδικά αυτά που αφορούν στην επίσκεψή μου στον γραφίστα και την συζήτησή μας για την προσβολή των δικαιωμάτων μου, αλλά και την προοπτική χρήσης του αρχείου μου στον συγκεκριμένο φάκελο υποψηφιότητας!
Θα συνεχίσω την προσπάθεια, έστω και μόνος μου.
Θεώρησα, όμως απαραίτητο να ενημερώσω με την παρούσα επιστολή μου προς το περιοδικό σας, όλους τους συναδέλφους προκειμένου να γνωρίζουν το τι ενδέχεται να αντιμετωπίσουν στο μέλλον.
Κι ένα αστείο, μέσα στην τραγική ιστορία.
Ο γραφίστας, ο οποίος κατά την απολογία του
ανέφερε ότι μεταξύ άλλων εικόνων (2.000), χρησιμοποίησε και προσωπικές φωτογραφίες,
της οικογένειάς του, της γάτας του κλπ. φρόντισε στα credits να περιλάβει το όνομά του δίπλα, στα ονόματα των άτυχων και εν αγνοία τελούντων φωτογράφων καθώς και στις επωνυμίες των τραπεζών εικόνων The Image Bank, Photodisc, Visual Photos!
Χρήστος Πασχούδης

Πληροφορίες

Αθηνα, Greece
http://www.manolokasimatis.gr